"Birdan jahlim kelganidan o'zimni boshqarolmadim"

  Yaqinda Koreyada ota-onalar jamiyatida kichkina bolachalarni o'zining tuyg'u va hissiyotlarini boshqarish haqida o'zaro ko'p muhokama qilinayotganligini guvohi bo'ldim. Bola o'zining hissiyot va tuyg'ularini nazorat qila olishi bu miya faoliyatiga ijobiy ta'sir o'tkazar ekan. 
  Demak, inson nima uchun yig'layotganligi yoki jahli chiqayotganligini avval idrok eta olish orqali o'zining his tuyg'ularini boshqara olar ekan. Insonning hissiyot va tuyg'ulari bo'yicha miyaning ikkita qismi alohida ishlarkan, ya'ni bittasi hissiyotlarga mas'ul bo'lsa, ikkinchisi, o'sha hissiyotlarni idrok etishiga ma'sul ekan. O'sha miyaning ikki qismi bir-biriga hujayralar orqali ulansa, odam o'zini nazorat qila oladi. Rasmda ko'rsatilganidek, odam miyasi 3 qismli funksiya asosida ishlaydi, ya'ni 1-qavatida 'omon qolishga mas'ul funksiyasi, 2-qavatida 'hissiyot va tuyg'ularga mas'ul funksiyasi, 3-qavatda fikrlash, idrok etishga mas'ul funksiyasi ishlaydi.

 Inson kichkinaligidan shuni ustida mashq qilsa, miyasi ancha faollashib qoladi. Agar odam jahli chiqqanda birdan "olov" bo'lishdan oldin, o'sha jahli nima uchun chiqqanligini anglasa, o'zining his-tuyg'usini qo'lga ola oladi. Masalan, sizni kimdir nohaq so'ksa, ichingizda "o'sha odam meni nohaq so'kayotganligi uchun jahlim chiqyapti" deb hissiyotingizni tan olib, idrok eta olganingizdan so'ng, hissiyotingiz ustidan o'zingiz hukmronlik qilasiz va mantiqiy yo'lni topishga harakat qilasiz. Inson huquqlari idorasi, militsiya yoki shifoxonaga, ya'ni psixatriya bo'limiga o'sha odamning ustidan shikoyat qilishni o'ylaysiz hamda isbotni topishga vaqtdan unumli foydana olasiz. Ko'pchilikdan eshitamiz, "birdan jahlim kelganidan o'zimni yo'qotib qo'ydim yoki nima qilayotganimni o'zim ham bilmayman" deydiganlarni...    
  Xullas, hissiyotlarni boshqara olish bu miya fuknsiyasining faol ishlayotganligidan dalolat beradi. Agar unday bo'lmasa ham, qanday boshqarish yo'lini bilsa,  miya yana  faollashni boshlaydi va bunga hech qachon kech bo'lmaydi. 
  O'sayotgan yosh bolalar ana shu hissiyotlarini idrok etmasdan katta bo'lishsa ,katta bo'lgan taqdirda ham, ya'ni 40, 50, 60 yoshlarda ham o'zini boshqara olmas ekan. Shuning uchun yoshlikdan hissiyot va tuyg'ular haqida bilish kerak ekan. Bilamizki, hissiyot va tuyg'ularga g'azab qilish, xursand bo'lish, xafa bo'lish, yig'lash va hokazolar kiradi. 
  Bizda afsuski, bola yig'lasa, uni nima uchun yig'lashiga hamdard bo'lish emas, bolaning o'zidan so'ramasdan uni jim bo'lishiga urinish, agar aka-uka urushib, akasi jahl qilsa, akasinig nima uchun jahl qilayotganligini so'rash emas, balki "sen akasanku, sen kattasanku jim o'tir, ukang kichkina" deb bolaning hissiyotlarini hatto o'zi anglashiga ham yo'l qo'ymaymiz va shu jarayonda ko'pchiligimiz ulg'ayib kelayapmiz. Shunday tarbiya berib kelib, bola katta bo'lganda "jahl kelganda aql ketadi", "o'zingni bosib ol" deb nasihat qilsak ham, u gaplarni foydasi bo'lmay qoladi. 
  Aslida, odamning jahli chiqishi, uning hissiyotlarga mas'ul bo'lgan miya qismi o'z ishini qilayotganligidan dalolat beradi, qayta yosh bolalar jahli chiqib, yig'lasa xursand bo'lib, undan masalan, "ukang o'yinchog'ingni buzganligi uchun jahling chiqayapti ekanda, seni to'g'ri tushunaman, sening o'rningda meni ham jahlim chiqardi", deb uni hissiyotini o'zi idrok etishiga yordam berib, keyin variantlarni birga o'ylab chiqishsa, bola miya faoliyatining rivojlanishiga yordam bo'ladi. 

 Maqola ustida A.Shahnoza ishladi.

Комментарии

  1. MESSIFAN12 марта 2023 г. в 15:27

    Assalom alaykum. Maqola yaxshi lekin, Koreadagi ko'p ijtimoiy munosabatlar, jumladan oilaviy munosabatlar, ota-ona, ota-ona va farzand munosabati haqida biz ibrat oladigan holat 95%yo'q.Aksincha, bizni o'zimiz dasturul amal qilib olishimiz mumkin bo'lgan qancha yaxshi kitoblar yozilgan. Afsuski,amal qilmaydigan odam bb ketdik.Vaholanki, birgina "Baxtiyor oila" kitobida qanchalik foydali.

    ОтветитьУдалить

Отправить комментарий

Популярные сообщения из этого блога

이슬람 단식에 관한 대화 / Islom dinidagi ro’za haqida suhbat

Изображение
이슬람 단식에 관한 대화 비무슬림 : 벌써 점심 시간이네요 ! 밥 먹으로 갑시다 . 아브둘로씨 안 가요 ? 무슬림 : 저 오늘부터 단식을 해요 . 먼저 식사하고 오세요 . 비무슬림 : 어머 어떻게 밥 안 먹어도 돼요 ?! 힘들겠다 ! 며칠 동안 단식을 해요 ? 무슬림 : 한 달 단식 기간이에요 비무슬림 : 어머 어떻게 한 달 동안 밥 안 먹으면 면역력이 떨어지겠다 ! 난 아브둘로씨가 면역력이 떨어질까 봐 걱정이다 ! 그런데 하나 물어봐도 돼요? 무슬림들은 왜 단식을 해요? 무슬림 : 네, 걱정해주셔서 감사해요. 그런데 단식은 전혀 3 끼 식사를 못 먹는 것이 아니라 한 달 동안 2 끼만 먹는 거예요. 새벽에 아침 식사 하고   저녁에 간단한 식사를 하고 30 일 동안 이렇게 지내요 . 다시 말하자면 일출부터 일몰까지 금식을 해요 . 단식은 이슬람 신앙과 실천의 5 가지 기둥 중 하나이고 무슬림들이 단식의 중요한 이유를 알아서   자기가 스스로 원해서 단식을 해요 . 1 년에 한번 하나님께서 주시는 이런 기회를 감사하게 느끼며 단식을 하게 돼요 . 그 외에 단식을 통해서 배우는 것들도 많아요 . 비무슬림 : 그래요 ? 어떤 것들이 있어요 ? 무슬림 : 단식을 통해서 첫째로 스스로 유혹과 싸워야 되고 인내심 , 의지력을 키워요 . 예를 들면 옆에 모르는 사람이 밥을 맛있게 먹고 있으면 단식을 지키는 사람, 즉 배가 고픈 사람에게 이런 유혹과 싸우는 것이 쉬운 일이 아니잖아요 . 이와 같은 유혹을 이기고 나면 강한 의지력을 갖게 되는 거죠 . 현 사회에서 대부분 사람들에게 강한 의지력이 부족해서 본인...
Далее...

Janubiy Koreyaga islom dinining kirib kelish tarixi va islom dinini qabul qilgan koreyslar.

Изображение
  Hozirgi vaqtda Janubiy Koreyada islomni qabul qilgan koreys fuqarolar umumiy aholining atigi 0.2 foizini tashkil qiladi. Biroq, shunga qaramay, Janubiy Koreya Respublikasi musulmon mamlakatlaridan sayyohlarni ko'proq jalb etishga harakat qilmoqda, shu bois restoranlarda halol sertifikatlar soni va ibodat xonalar soni ortib bormoqda. Janubiy Koreyada umumiy miqdorda 15ta katta masjid va 60ta ibodat xonalari mavjud bo'lib, ibodat xonalar asosan aeroport, universitet va yirik xarid qilish markazlarida joylashtirilgan. Koreyadagi eng yirik markaziy masjid bu Itevondagi Seul Markaziy Masjidi hisoblanib, 1976-yilda Janubiy Koreya hukumati Saudiya Arabiston, Malayziya hamda bir necha musulmon davlatlar bilan hamkorlikda masjid qurilishiga berilgan xayriya asosida Janubiy Koreyadagi birinchi qurilgan masjidlardan sanaladi.    Tarixan, uzoq vaqtdan beri Koreya yarimoroli musulmon dunyosi bilan yaqin aloqada bo'lgan, ayniqsa Buyuk Ipak Yo'li davridan boshlab, arab sa...
Далее...

이슬람에서 돼지고기는 왜 금하는가?/Nima uchun islom dinida cho’chqa go’shtini iste’mol qilish taqiqlangan?

Изображение
이슬람에서 돼지고기는 왜 금하는가 ? 이슬람은 우리의 도덕적 건강뿐만 아니라 육체적 건강 또한 강조하고 있다 . 건강한 사회를 위해서는 이 두 가지가 중요하다 . 하나님께서 명령하신대로 허락된 깨끗한 것만을 먹는다는 것은 하나님의 종으로서 그 분의 말씀에 순종하여 보다 건전하고 건강하게 살도록 노력하는 것을 의미한다 . 그래서 이슬람에서 음식의 섭취는 생존을 위한 단순한 행위가 아닌 창조주께서 정하신 규칙을 지키려는 고귀한 경배행위이다 . 돼지고기를 금하는 것은 결코 하나님께서 임의로 정하신 행위가 아니며 , 또한 하나님께서 맹목적으로 내린 명령도 아니다 . 이러한 금기 규정은 우선적으로 인간을 위한 하나님의 사랑이시다 . 이슬람에서 돼지고기는 금하는데 하나님께서 왜 돼지를 창조하신가 ? 어떤 목적으로 창조하신가 ? 돼지는 음식으로 창조되지 아니한 동물들에 속하는 것으로 먹어서 안 되는 동물이다 . 돼지는 이미 부패했거나 더러운 모든 것들을 먹으며 또한 퇴비 , 배설물 , 그리고 진흙 속에서 번성한다 . 돼지는 하나님께서 창조하신 가장 잘 알려진 청소동물이다 . 현대식 화장실이 없는 시골의 마을들에서는 사람들이 야외에 나가 배설을 한다 . 대개의 배설물들은 돼지가 먹어 치움으로써 해결된다 . 아무리 돼지들을 깨끗하게 하려고 노력할지라도 돼지는 선천적으로 불결하다 . 돼지는 이웃의 배설물뿐만 아니라 자신의 배설물조차 즐겁게 먹어 치운다 . 돼지고기는 이슬람에서만 아니라 다른 종교들에서도 유대교 및 기독교에서도 금지되었다 . 유대교는 돼지고기의 섭취를 금한다 . “ 돼지는 굽은 갈라졌으나 새김질을 못하므로 너희에게 부정하니 너희는 이런 것의 고기를 먹지 말 것이며 그 사체도 만지지 말 것이니라 .” ( 신명기 14:8) 기독교에서도 문헌에 의하면 예수 (AS) 는 원래 유대인들을 위해 보내졌고 따라서 예수 (AS) 는 이전의 성서를 무효로 하기 위해 보내진 것이 아니라 그것을 증명하고 올바...
Далее...